Máy so màu

Máy so màu (hay còn gọi là máy quang phổ đo màu, colorimeter) là thiết bị dùng để xác định và đo lường màu sắc của các vật liệu hoặc mẫu vật. Máy đo màu được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp như sơn, thực phẩm, dệt may, in ấn, mỹ phẩm, và các sản phẩm tiêu dùng khác, giúp đảm bảo sự đồng nhất về màu sắc của sản phẩm và đáp ứng các yêu cầu chất lượng.

Nguyên lý hoạt động của máy đo màu:

Máy đo màu hoạt động bằng cách chiếu sáng mẫu vật và sau đó đo lại ánh sáng phản xạ hoặc xuyên qua mẫu vật để xác định màu sắc của nó. Máy sẽ sử dụng một cảm biến hoặc quang phổ kế để phân tích thông tin về màu sắc và chuyển đổi dữ liệu đó thành các giá trị số, thường là theo ba thông số cơ bản trong không gian màu:

1. Không gian màu CIE XYZ:

Mô hình không gian màu chuẩn quốc tế, dùng để mô tả màu sắc bằng ba thông số X, Y và Z.

2. Không gian mCIE L*a*b*:

Một hệ màu phổ biến để mô tả màu sắc mà mắt người có thể nhận thấy, trong đó:
– **L***: Độ sáng (lightness), từ 0 (đen) đến 100 (trắng).
– **a***: Thông số đại diện cho sắc độ từ đỏ (+) đến xanh (-).
– **b***: Thông số đại diện cho sắc độ từ vàng (+) đến xanh lam (-).

3. Không gian m CIE LCH:

Một biểu diễn khác của CIE L*a*b*, nhưng sử dụng các chỉ số độ sáng, độ bão hòa và góc hue.

Phân loại máy đo màu:

1. Máy đo màu cầm tay (Portable Colorimeter):

– Đặc điểm: Thiết kế nhỏ gọn và dễ dàng mang theo, phù hợp cho công việc kiểm tra nhanh tại các cơ sở sản xuất hoặc trong các công trình thực tế.
– Ứng dụng: Đo màu sắc của các sản phẩm như vải, sơn, thực phẩm, nước giải khát, mỹ phẩm, v.v.

2. Máy đo màu quang phổ (Spectrophotometer):

– Đặc điểm: Máy quang phổ màu có độ chính xác cao hơn so với colorimeter cầm tay và có thể đo màu sắc ở nhiều dải sóng khác nhau. Máy này phân tích toàn bộ phổ ánh sáng phản xạ hoặc truyền qua mẫu và xác định các thành phần màu sắc chi tiết hơn.
– Ứng dụng: Sử dụng trong nghiên cứu, phòng thí nghiệm, kiểm tra chất lượng tại các nhà máy sản xuất sơn, nhựa, dệt may, và trong ngành in ấn.

3. Máy đo màu đa điểm (Multi-point Color Measurement):

– Đặc điểm: Loại máy này đo màu ở nhiều vị trí khác nhau trên bề mặt mẫu vật. Điều này rất quan trọng khi kiểm tra các sản phẩm có diện tích lớn hoặc không đồng đều về màu sắc.
– Ứng dụng: Thường sử dụng trong kiểm tra màu sắc của vải, nhựa, bao bì, hoặc các sản phẩm sản xuất hàng loạt.

Các yếu tố đo được từ máy so màu

Máy so màu giúp đo các đặc tính màu sắc của vật liệu, bao gồm:

1. Chỉ số màu (Color Index): Các chỉ số như CIE L*a*b*, CIE XYZ, hay RGB giúp mô tả chính xác màu sắc.
2. Độ bão hòa (Saturation): Mức độ tinh khiết của màu sắc, từ màu xám (mức độ bão hòa thấp) đến màu sắc rực rỡ (mức độ bão hòa cao).
3. Độ sáng (Lightness): Mức độ sáng tối của màu sắc.
4. Sắc độ (Hue): Màu sắc cơ bản của vật liệu, ví dụ như đỏ, vàng, xanh,…

 Ứng dụng của máy đo màu:

1. Ngành sơn và phủ:

– Kiểm tra độ đồng nhất màu của các lớp sơn hoặc chất phủ, đảm bảo sản phẩm cuối cùng có màu sắc chính xác.
– Giúp trong việc pha trộn sơn và điều chỉnh màu sắc giữa các lô sản xuất.

2. Ngành dệt may:

– Đo màu sắc của vải và sợi trong quá trình sản xuất để đảm bảo sự đồng nhất màu trong tất cả các mảnh vải hoặc sản phẩm cuối.
– Đảm bảo sự đồng nhất màu trong việc phối màu hoặc nhuộm.

3. Ngành thực phẩm

– Đo màu sắc của thực phẩm và đồ uống để đảm bảo sự đồng nhất về màu sắc và kiểm soát chất lượng, chẳng hạn như màu sắc của nước giải khát, trái cây chế biến, hay món ăn chế biến sẵn.

4. Ngành mỹ phẩm

– Kiểm tra màu sắc của mỹ phẩm như son môi, kem nền, phấn mắt để đảm bảo độ chính xác và độ ổn định màu trong sản phẩm.

5. Ngành in ấn

– Đo và kiểm tra màu sắc trên các bản in để đảm bảo độ chính xác của màu sắc in ấn, đặc biệt trong in offset hoặc in flexo.

6. Ngành bao bì

– Đảm bảo màu sắc của bao bì, bao gồm các vật liệu như giấy, nhựa và carton, đồng thời kiểm tra sự đồng nhất màu sắc trong tất cả các sản phẩm.

Tiêu chuẩn về đo màu:

Máy đo màu thường tuân theo các tiêu chuẩn quốc tế để đảm bảo kết quả đo chính xác và đồng nhất, ví dụ:
– ISO 3664: Tiêu chuẩn về ánh sáng và điều kiện ánh sáng để kiểm tra màu sắc.
– ISO 105-J03: Tiêu chuẩn cho việc đo màu sắc của vải.
– ISO 11664: Tiêu chuẩn cho việc xác định màu sắc trong không gian màu CIE.

  Máy đo màu là công cụ quan trọng trong kiểm tra chất lượng và đảm bảo sự đồng nhất về màu sắc trong các ngành công nghiệp khác nhau. Với khả năng đo lường chính xác các chỉ số màu sắc, máy đo màu giúp các công ty duy trì chất lượng sản phẩm và đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường, đồng thời tăng hiệu quả trong việc kiểm tra và phát triển sản phẩm mới. Hiện tại, chúng tôi đang là đại diện chính hãng máy so màu Xrite, Hunter Lab, Konica Minolta, CHN, 3NH, Data Color, Nippon Denshoku, …